Wat worden de gevolgen van ‘de Blendle-dynamiek’?

Freelancers die direct geld willen zien van Blendle, kunnen nog wel eens beteuterd gaan kijken als hun uitgever ze gelijk geeft. Allereerst: Hoe zat het -kort door de bocht- nu ook al weer met Blendle en geld voor auteurs? Sommige freelancers en hun belangenbehartigers klagen over het feit dat online artikelenboer Blendle (‘De Spotify van de journalistiek’) geen geld geeft aan de auteurs van de betreffende artikelen. Deze auteurs zijn van mening dat hiermee hun auteursrecht wordt geschonden, en eisen een cq ‘de’ vergoeding. Blendle, op haar beurt, ziet zichzelf als een nieuwe kiosk voor een bestaand blad, en niet als een nieuwe publicatie. Het bedrijf van Marten Blankesteijn en Alexander Klöpping claimt dat de kwestie eigenlijk een zaak is tussen schrijver en uitgever, en met die laatste heeft Blendle een akkoord getekend: de uitgevers hebben contractueel vastgelegd dat zij de rechten op de artikelen die ze in Blendle duwen hebben.

Voor Blendle is daar mee de kous af: als de uitgevers gelogen hebben dat ze die artikelen zo mogen doorverkopen, dan moeten die schrijvers maar bij hun eigen uitgever klagen. Klinkt best aannemelijk. In een interview met mij voor FAB Magazine (bij het schrijven dezes nog niet online beschikbaar) gaf Marten te kennen dat het hem overigens niet uitmaakt: hij wil met alle liefde de freelancers het geld overmaken. Maar dan moeten deze dat wel met de betreffende uitgever overleggen. In een interview met Bouwewijn Geels zegt hij min of meer hetzelfde: “Als ze morgen bellen: maak die 70 procent over naar de freelancers, dan doe ik dat. Als ik hoor: stuur maar naar Greenpeace, dan doe ik dát. Mij maakt het niks uit”.

Welke invloed heeft die vergoeding, eigenlijk?

Wie nu wel of niet het geld krijgt, men lijkt door de hele centenkwestie te vergeten dat de vergoedingen per artikel heel best voor een eigen dynamiek zouden kunnen gaan zorgen. Een vrij grote ‘olifant in de kamer’. Stel, we komen nu dan inderdaad tot betalingen per artikel voor alle betrokken freelancers voor de doorplaatsingen, aangevuld met het weren van de artikelen van de auteurs die geen trek in doorplaatsing hebben.

Dat gaat de hele opzet van kranten slópen als Blendle een succes wordt. De vraag of dat wel of geen goede ontwikkeling is, laten we daarbij even in het midden. In ieder geval: als jouw artikel niet gekocht wordt, ja, dan krijg je natuurlijk lekker die opdracht nooit meer. Daar sta je dan als freelancer met je goede gedrag. Een papieren krant verbergt heel veel; door gebrek aan directe feedback op lezersgedrag: wordt dat recept nu wel of niet goed gelezen, en hoeveel geld is dat de lezer nu waard? Misschien wel helemaal niets, misschien wel heel veel meer dan een stuk onderzoeksjournalistiek. Dat zal niet elke ‘journalist’ leuk vinden, journalisten hebben immers nogal de neiging snel op de teentjes getrapt te zijn als ‘niet echte journalistiek’ enorm populair blijkt te zijn.

‘Dat gaat je je prijs kosten’

Een opdrachtgever zal bovendien sneller geneigd te zijn om te zeggen “Wil je het niet doorplaatsen? Dan weten we dus minder van de lezersinteractie met jouw stuk, gaat je prijs wel naar beneden, dus”. Dat heeft echt enorme consequenties waar we de komende jaren nog wel wat opiniestukjes over gaan zien.

Met deze gedachten in het achterhoofd is het de vraag of de klagende freelancers niet -als groep genomen- beter kunnen denken “Maar Blendle is een kiosk, en vraag je ook meer geld als de krant in meer kiosken komt?”. Wanneer ze bij opdrachtgever en Blendle samen heel hard pleiten voor een individueel beloningssyteem waarmee de hele gedachte achter “1 uitgave” onderuit wordt gehaald is het gevolg op termijn dat er een andere dynamiek van opdrachten geven en krijgen zal uitkomen. Zo dat toch al niet onvermijdelijk is, zullen deze mensen daar wellicht -terecht- aan toe voegen.

Dit artikel is deels gebaseerd op een reactie op Villamedia
 
Disclosure: Zelf werk ik voor ThePostOnline, waarvan het Magazine een uitgave is die in Blendle verkrijgbaar is. Dit is -samen met Bright en de online WSJ- een van de weinige ‘online uitgaven’ in het systeem. Deelnemende Auteurs krijgen de opbrengsten van ‘TPO Magazine’ wel individueel uitbetaald.